وقتي دندان ضربه مي‌خورد

آيا تا حالا شده است به طور اتفاقي يا در ورزش به دندانتان ضربه‌اي وارد شود؟ آيا دندانتان شکسته است؟ تصور مي‌کنيد چه اتفاقات ديگري ممکن است براي شما رخ دهد؟ در اين نوشته به بررسي همين موارد مي‌پردازيم يعني آسيب به دندان و عوارض آن.
همه افراد در معرض خطر بروز صدمه به ناحيه سر و صورت خود هستند. در بسياري از اين صدمات، دندان‌ها هم ممکن است آسيب ببينند. تصادفات رانندگي، زمين خوردن‌ و مسابقات ورزشي، همه از عواملي هستند که موجب آسيب به دندان‌ها مي‌شوند.
اين صدمات، گاهي يک شکستگي مختصر در تاج دندان است، گاهي ريشه دندان هم درگير مي‌شود و گاهي نيز بافت‌هاي اطراف دندان هم صدمه مي‌بينند. حتي ممکن است دندان به طور کامل از حفره خود خارج شود. هر کدام از اين حالت‌ها، درمان خاص خود را مي‌طلبد.

درمان؛ انواع و اقسام
 

بعضي شکستگي‌ها فقط به صورت لب‌پريدگي‌هاي ساده‌اي در لبه تاج دندان هستند که نيازي به درمان ندارند و فقط لازم است که دندانپزشک لبه تيز دنداني را صاف کند که موجب آزردگي لثه يا گونه و لب نشود. گاهي علاوه بر ميناي دندان، عاج (لايه زيرين آن) هم درگير شده است. در اين حالت، ترميم‌هاي کامپوزيت (سفيد رنگ) براي ترميم قسمت شکسته شده دندان لازم است. گاهي در اين شکستگي‌ها عصب دندان هم آسيب مي‌بيند که در اين صورت، درمان‌هاي عصب‌کشي لازم خواهد بود. گاهي حتي ممکن است همه تاج دندان بشکند و تنها ريشه دندان باقي بماند که در اين صورت هم مي‌توان ريشه باقي‌مانده را عصب‌کشي کرد و روي آن روکش قرار داد و به اين ترتيب دندان را حفظ کرد.

دندان‌ها هم جابه‌جا مي‌شوند؟
 

در بسياري موارد، بر اثر ضربه به دندان‌ها، آنها لق مي‌شوند. چنين دندان‌هايي نياز دارند که براي مدتي اسپلينت شوند. اسپلينت، روشي است که در آن، دندان ضربه‌ديده براي مدت معيني (به طور مثال دو هفته ) به وسيله يک سيم ارتودنسي، به ساير دندان‌ها متصل مي‌شود. در نتيجه نيروهاي جويدن روي تعدادي از دندان‌ها تقسيم مي‌شود و بار سنگين از روي دندان صدمه‌خورده برداشته مي‌شود.
ضربه به دندان‌ها گاهي نيز موجب جا به جا شدن آنها مي‌شود. اين جابه‌جا شدن ممکن است در هر جهتي باشد. به‌طور مثال، گاهي دندان به داخل استخوان فرو مي‌رود و يا گاهي از جاي خود بيرون مي‌آيد. چنين دندان‌هايي را بايد دوباره در محل خود قرار داده و آنها را به دندان‌هاي ديگر وصل کرد تا سرجايشان ثابت شوند. گاهي درمان عصب‌کشي هم براي اين دندان‌ها لازم مي‌شود.

دندان‌هايم کو؟!
 

در بعضي ضربه‌ها يا صدمات، ممکن است قسمتي از دندان کنده شود. اگر چنين اتفاقي افتاد، بايد تکه جدا شده را نگه داشت و آن را نزد دندانپزشک برد تا ‌آن را به وسيله سيمان‌هاي کامپوزيت دوباره به دندان بچسباند.
گاهي هم پيش مي‌آيد که دندان به طور کامل از حفره خود خارج شود. چنين دنداني را هم مي‌توان دوباره سر جاي خود برگرداند. اما نکته مهم در اين کار، سرعت عمل است. در اين موارد بايد دندان را فقط با آب به طور ملايم شستشو داد تا تميز شود و تا حد امکان نبايد به قسمت ريشه آن دست بزنيم. سپس دندان را در يک محيط مرطوب قرار دهيم. براي مثال، داخل يک استکان شير يا آب استريل و يا حتي داخل گونه بيمار بگذاريم تا خشک نشود و آن را به سرعت (حداکثر تا يک ساعت بعد) نزد دندانپزشک ببريم تا او هر چه سريع‌تر دندان را در محل خود قرار دهد. بعد از آن هم دندانپزشک دندان مورد نظر را به دندان‌هاي ديگر فيکس مي‌کند تا در محل خود ثابت بماند. اگر اين کارها سريع انجام گيرد، احتمال موفقيت بالا خواهد بود. البته چنين دندان‌هايي ممکن است بعد از مدتي به درمان‌هاي عصب‌کشي نياز پيدا کنند.
ضربه به دندان گاهي سبب تغيير رنگ آن مي‌شود. در اين مواقع، خون‌رساني به دندان مختل شده و عصب آن هم صدمه ديده است. اين امر موجب مي‌شود عصب دندان بميرد و در نتيجه رنگ دندان تيره شود. در اين حالت نيز بايد بافت عصبي صدمه ديده از دندان خارج شده و درمان عصب‌ براي آن انجام گيرد.

ضربات کودکانه
 

کودکان نوپا بيشتر در معرض خطر افتادن هستند و احتمال ضربه به دندان‌هايشان زياد است. بعد از آن در 8 تا 10 سالگي هم اين احتمال (به خصوص در پسربچه‌ها) زياد مي‌شود اما استخوان کودکان، نرم و پلاستيک مانند است. به همين علت اگر دندان يک کودک يکي دو ساله ضربه ببيند، به جاي شکستن اغلب به داخل استخوان فرو رفته و ناپديد مي‌شود. در اين حالت بايد به سرعت به دندانپزشک مراجعه کرد تا او درمان‌هاي لازم را انجام دهد.
گاهي اين ضربه به دندان‌هاي شيري موجب صدمه به جوانه دندان‌هاي دايمي نيز مي‌شود. اين دندان‌ها ممکن است هم خودشان تغيير رنگ پيدا کنند و هم لکه‌هاي سفيد يا قهوه‌اي روي دندان‌هاي دايمي زير آنها بعد از رويش ايجاد شود. اين حالت‌ها نيز قابل درمان هستند. بايد کودک را نزد دندانپزشک برد و او با گرفتن عکس‌هاي راديوگرافي از دندان و کنترل‌هاي منظم، بيمار را درمان مي‌کند.
منبع:http://www.salamat.com
/ج